Toàn bộ những thách thức đối với nỗ lực tái tranh cử của ông Trump,ĐườngtáicửôngTrumpkhócàngthêmkhóhình lăng trụ trớ trêu thay, lại bắt nguồn từ việc ông không chấp nhận thất bại trong cuộc bầu cử hồi năm 2020 và từ chối chuyển giao quyền lực suôn sẻ như thường lệ, theo CNN. Những hành động của ông trước cuộc bạo loạn tại quốc hội Mỹ ngày 6.1.2021, gồm bài phát biểu trước người ủng hộ tại đồi Capitol, đã khiến ông bị truy tố hình sự và giờ có nguy cơ khiến ông bị gạch tên khỏi phiếu bầu tại nhiều nơi.
Ông Trump trong sự kiện vận động cử tri tại bang Iowa hôm 19.12
Reuters
Hàng loạt đơn kiện
Ngày 28.12, bà Shenna Bellows, quan chức phụ trách bầu cử hàng đầu của bang Maine, ra quyết định loại ông Trump khỏi cuộc bầu cử sơ bộ tại bang này vì vai trò của cựu tổng thống trong vụ bạo loạn, tương tự phán quyết của Tòa án Tối cao bang Colorado cũng trong tháng này.
Theo tạp chí Newsweek, bà Bellows cho rằng ông Trump đã đưa ra tường thuật sai sự thật về gian lận bầu cử nhằm kích động người ủng hộ và hướng họ đến Điện Capitol nhằm ngăn chặn việc chứng nhận kết quả bầu cử. Vị quan chức kết luận rằng ông Trump biết trước khả năng xảy ra bạo lực nhưng vẫn ủng hộ và không có hành động kịp thời để ngăn chặn. Trang Lawfare tổng hợp dữ liệu cho thấy đơn kiện nhằm loại ông Trump khỏi cuộc bầu cử năm 2024 đang chờ được thụ lý tại 14 tiểu bang khác và nhiều đơn kiện được nộp bởi luật sư John Castro, một ứng viên tranh cử ít tên tuổi của đảng Cộng hòa. Các đơn kiện cho rằng ông Trump không đủ tư cách tranh cử theo Tu chính án số 14 của hiến pháp Mỹ, theo đó cấm các quan chức từng tuyên thệ trước hiến pháp được giữ chức vụ trong tương lai nếu họ tham gia nổi dậy.
Đội luật sư của ông Trump đã ngay lập tức nộp đơn kháng nghị quyết định "gớm ghiếc" của bà Bellows, cho rằng những tuyên bố của cựu chủ nhân Nhà Trắng trước người ủng hộ trong ngày xảy ra bạo loạn là quyền tự do ngôn luận.
Nguy cơ hỗn loạn
Đến nay, nhiều đơn kiện nhằm cản trở ông Trump cũng đã bị tòa án các bang bác bỏ. Trong diễn biến mới nhất, quan chức cấp cao Shirley Weber, người phụ trách bầu cử của bang California, tối 28.12 cũng quyết định giữ tên ông Trump trong danh sách ứng cử viên được phê chuẩn, bác bỏ đề nghị loại bỏ của Phó thống đốc Eleni Kounalakis, theo Đài CBS.
Quyết định của bà Bellows tại Maine cũng chỉ áp dụng cho cuộc bầu cử sơ bộ vào tháng 3.2024 và phải chờ phân xử của tòa án mới có hiệu lực. Mặt khác, đảng Cộng hòa tại Colorado đã nộp đơn kháng cáo riêng lên Tòa án Tối cao Mỹ, nói rằng Tu chính án 14 không áp dụng cho chức vụ tổng thống và chỉ có Quốc hội Mỹ mới có quyền thi hành. Ông Trump nhấn mạnh ông không tham gia nổi dậy, đồng thời tố cáo ngược những người kiện ông đang can thiệp bầu cử, bởi ông đang là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí đại diện đảng Cộng hòa năm sau.
Động thái từ bang Maine và Colorado đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng ngày càng gia tăng đối với chiến dịch tái tranh cử của ông Trump và củng cố lý do để Tòa án Tối cao Mỹ đưa ra ý kiến liên quan Tu chính án thứ 14. Theo CNN, những phán quyết trái chiều nói trên có nguy cơ làm gia tăng sự chia rẽ trong xã hội, gây hỗn loạn bầu cử và cần nhanh chóng có giải pháp khi bang Iowa chuẩn bị bầu chọn ứng viên đại diện của đảng Cộng hòa vào ngày 15.1.2024, tiếp sau đó là các tiểu bang quan trọng khác. Theo quy trình, mỗi đảng sẽ tổ chức bầu cử tại các bang trước để chọn ra ứng viên đại diện duy nhất tham gia cuộc bầu cử then chốt vào tháng 11.2024.
Vì sao ông Trump có cơ hội lớn để quay lại Nhà Trắng?
Ông Trump "đang mạnh hơn bao giờ"
Bất chấp việc bị truy tố trong 4 vụ án và đang đối mặt nhiều vụ kiện khác, cựu Tổng thống Donald Trump lại "có vẻ đang mạnh hơn bao giờ hết" khi những cáo buộc hình sự đối với vị tổng thống thứ 45 của Mỹ lại có xu hướng gia tăng sự nổi tiếng của ông đối với các cử tri, theo CNN.
Trong khi đó, Đài Al Jazeera dẫn kết quả các cuộc khảo sát thăm dò cho thấy ông Trump đang dẫn đầu đường đua của đảng Cộng hòa, bỏ xa đối thủ gần nhất tới hàng chục điểm phần trăm. Thậm chí, còn có khảo sát cho thấy Tổng thống Joe Biden xếp sau ông Trump trong cuộc tái đấu tiềm tàng vào tháng 11 tới.